پاورپوینت درس ششم فارسی پایه دوازدهم نی نامه (pptx) 31 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 31 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
پاورپوینت درس
ششم
فارسی
پایه
دوازدهم
نی
نامه
1- بشنو این نی چون شكایت میكند
از جداییها حكایت میكند
معنای بیت
هنگامی كه نی بانگ بر میآورد و از درد دوری و جدایی خود گله میكند به آن گوش فرادار.
معنای لغات
مقصود از جدایی: جدایی روح جزئی (انسان) از روح كل (خدا) است./ چون: چگونه
آرایه ها
قالب: مثنوی / وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن، سبک عراقی، نوع ادبی: غنایی (رشته انسانی) / «نی» استعاره از مولانا یا نماد هر انسان آگاه و دور مانده از اصل خویش / جانبخشی: حکایت کردن نی / جناس ناهمسان: حكایت، شكای
پیام
ناله آدمی به خاطر دوری از حق، هجران
2- كز نیستان تا مرا ببریده اند
در
نفیرم مرد و زن نالیده اند
معنای بیت
از زمانی كه مرا از نیستان (عالم معنا) و خاستگاهم جدا كرده اند، همۀ هستی از سوز و جانگداز من به ناله و زاری درآمده اند.
معنای لغات
کز: که از / نیستان: نیزار/ ببریده اند: جدا کرده اند / نفیر: فریاد و زاری به صدای بلند
آرایه ها
نیستان: استعاره از عالم معنا / «مرد و زن» مجاز از همه هستی و همه موجودات / واج آرایی: «ن» / تضاد: مرد، زن / جانبخشی
پیام
اندوه هستی به دلیل جدایی از عالم معنا.
3- سینه خواهم شرحه شرحه از فراق
تا بگویم شرح درد اشتیاق
معنای بیت
برای بازگفت درد اشتیاقم، شنوندهای میخواهم كه دوری از یار را آزموده باشد و دلش از درد و داغ جدایی سوخته باشد.
معنای لغات
شرحه: پاره گوشتی که از درازا بریده باشند / شرحه شرحه: پاره پاره / فراق: جدایی (همآوا← فراغ: رفاه و آسایش) / اشتیاق: میل قلب به دیدار محبوب؛ در متن درس کشش روح کمال طلب و خداجو در راه شناخت پروردگار و ادراک حقیقت هستی
آرایه ها
سینه: مجاز از شنونده دردمند و دردآشنا / شرحه شرحه شدن دل: کنایه از درد و رنج کشیدن / جناس: شرحه، شرح / واج آرایی: «ش» / واژه آرایی: «شرحه»
پیام
جستجوی همدرد
4- هر كسی كاو دور ماند از اصل
خویش بازجوید
روزگار وصل خویش
معنای بیت
هر كسی از جایگاه و میهن اصلی خویش دور مانده باشد، پیوسته در آرزوی رسیدن به جایگاه اصلی خود است.
معنای لغات
کاو: که او / اصل: ریشه و خاستگاه، سرچشمه / بازجوید: جستجو میکند / وصل: پیوند و پیوستگی
آرایه ها
جناس ناهمسان: اصل، وصل / تلمیح به «إنّا لله و إنّا الیه راجِعون» و «كلُّ شیءٍ یَرجعُ الی أصلِه»
پیام
بازگشت به جایگاه اصل.
5- من به هر جمعیّتی نالان شدم
جفت بدحالان و خوش حالان شدم
معنای بیت
من ناله عاشقانه ام را برای همۀ انسانها سر داده ام و با رهروان کندرو و تندرو همراه گشته ام.
معنای لغات
جمعیّت: گروه مردم / بدحالان: كسانی كه سیر و سلوك آنها به سوی حق کند است / خوش حالان: رهروان راه حق که از سیر به سوی حق شادمان اند.
آرایه ها
جناس: نالان، حالان ؟/ تضاد: بدحالان، خوش حالان / جفت شدن: کنایه از همراهی و همنشینی / بدحالان و خوش حالان: مجاز از همگان
پیام
همراه شدن نی با همگان
6- هر كسی از ظنّ خود شد یار من
از درون من نجُست اسرار من
معنای بیت
هرکس در حد فهم خود و از روی گمان و پندارش با من همراه و یار شود؛ حقیقت حال مرا درنمی یابد.
معنای لغات
ظنّ: گمان و پندار / اسرار: ج سرّ (شبه همآوا؛ اصرار: پافشاری)
آرایه ها
جناس: ظن، من / واژه آرایی: من / واج آرایی «ن»
پیام
نهفتن راز از ظاهربینان
7- سِرّ من از ناله من دور نیست
لیك چشم و گوش را آن نور نیست
معنای بیت
رازهای من در نالههای من نهفته است؛ امّا با چشم و گوش و حواس ظاهری نمیتوان به حقیقت این ناله پی برد.
معنای لغات
سرّ: راز / لیک: ولی / را: نشانه دارندگی و مالکیت
آرایه ها
چشم و گوش» مجاز از حواس ظاهری/ «نور» نماد شناخت ایزدی و استعاره از بینشمندی و دانایی/ جناس: دور، نور / واژه آرایی: من / چشم و گوش: تناسب/ ناله نی: منظور آهنگ نی است، جانبخشی
پیام
ظاهر نشانگر باطن است
8- تن ز جان و جان ز تن مستور نیست
لیك كس را دید جان دستور نیست
معنای بیت
اگرچه جان و تن بسیار به هم نزدیک اند و هیچ یک از دیگری پوشیده نیست؛ امّا هر چشمی توانایی دیدن جان را ندارد.
معنای لغات
مستور: پوشیده، پنهان (همآوا؛ مسطور: نوشته شده) / دید: دیدن، مصدر کوتاه / را: به معنای دارندگی / دستور: اجازه، راهنما، وزیر
آرایه ها
جناس ناهمسان: مستور، دستور / قلب و عكس: تن ز جان و جان ز تن (رشته انسانی) / تن، جان: تضاد/ واژه آرایی: جان، تن/ واج آرایی: «ن»
پیام
نادیدنی بودن روح، لازمه دیدن جان داشتن حواس باطنی است.