پاورپوینت درس ششم فارسی پایه نهمآداب زندگانی (pptx) 18 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 18 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
پاورپوینت درس
ششم فارسی
پایه
نهم
آداب
زندگانی
بدان كه مردم بي هنر مادام بي سود باشد، چون مغيلان كه تن دارد و سايه ندارد
؛
معني: اي پسر بدان كه انسان بي فضيلت هميشه بي فايده است، مانند درختچه خارشتر كه جسم دارد ولي سايه ندارد.(اين عبارت آرايه ي تشبيه دارد
)
نه خود را سود كند نه غير خود را؛ معني:
(چنين انساني) نه براي خود سودمند است و نه براي ديگران
.
جهد كن كه اگر چه اصيل وگوهري باشي گوهرتن نيز داري كه گوهرتن از گوهر اصل بهتر بود؛
معني
: با وجود داشتن اصل و نسب نيكو تلاش كن شايستگي فردي نيز داشته باشي زيرا شايستگي فردي از اصل و نسب نيكو بهتر است
.
چنان كه گفته اند: بزرگي خرد و دانش راست نه گوهر و تخمه را،
معني
: زيرا همان گونه كه گفته اند: بزرگي انسان به عقل و دانش اوست نه به اصل و نژاد
او
اگر مردم را با گوهر اصل گوهر هنر نباشد، صحبت هيچ كس را به كار نيايد.
معني
: اگرانسان همراه با اصل و نسب نيكو شايستگي فردي نداشته باشد، براي همنشيني با هيچ كسي مناسب نيست
.
در هر كه اين دو گوهر يابي، چنگ در وي زن و از دست مگذار كه وي همه را به كار آيد
.
معني: درهر كس اين دو ويژگي( اصل و نسب نيكو و شايستگي فردي) را يافتي با او ارتياط برقرار كن و او را از دست نده زيرا چنين انساني براي همه سودمنده است
سخن
نا پرسيده مگوي و از گفتار خيره پرهيز كن . چون باز پرسند ، جز راست مگو. تا نخواهند ، كس را نصيحت مگوي و پند مده ؛ خاصّه كسي را كه پند نشنود كه او خود اوفتد
.
معني
: تا
حرفي را از تو نپرسيدهاند ، چيز نگو و از سخن بيهوده دوري كن. وقتي از تو چيزي ميپرسند ، فقط حرف راست بگو. تا از تو نخواستهاند كسي را نصيحت نكن و پند نده ؛ مخصوصاً كسي كه پندها را نميشنود و نميپذيرد ، زيرا چنين كسي خودش گرفتار ميشود
.
نكته دستوري
: باز
پرسند : فعل پيشوندي / راست : صفت جانشين اسم (= حرف راست)
در
ميان جمع هيچ كس را پند مده. از جاي تهمت زده پرهيز كن و از يار بد انديش و بد آموز بگريز. به غم مردمان شادي مكن تا مردمان نيز به غم توي شادي نكنند
.
معني : در
ميان جمع كسي را نصيحت نكن . از رفتن به جايي كه مردم به آن گمان بد دارند ، دوري كن و از دوست بدخواه و بد انديش فرار كن. با غم و اندوه مردم خوشحال نشو تا اين كه مردم نيز در غم تو شادي نكنند
.
نكته دستوري
: تهمت
زده : مشتق – مركّب / بد انديش و بد آموز : صفت مركّب / مردمان : ساده / شادي : مشتق / مده و مكن : فعل
نهي
داد
ده تا داد يابي . خوب گوي تا خوب شنوي . اگر طالب علم باشي ، پرهيزگار و قانع باش و علم دوست و بردبار و كم سخن و دور انديش.
معني :حقّ
مردم را بده تا به حقّت برسي. حرف خوب بزن تا حرف خوب بشنوي ، اگر خواهان علم و دانش هستي ، پرهيزگار و قانع باشد و دوست دار علم ، شكيبا ، كم حرف و آينده نگر باش
.
نكته دستوري
: پرهيزگار
: مشتق / علم دوست ، بردبار ، كم سخن و دور انديش : مركّب / فعل اسنادي « باش » بعد از « دور انديش » به قرينهي لفظي ، حذف شده است و تمام واژه هاي « پرهيزگار ، قانع ، علم دوست ، بردبار ، كم سخن و دور انديش » ، نقش مسندي دارند.
لغات و معنی
مادام: تازمانی که ، همیشه
مغیلان:
نام درختی است خاردار
، در
اصل ام
غیلان یعنی
مادر
دیوان و غولان است.
اصیل: صاحب نسب ، ریشه دار
گوهری: اصیل ، با اصل و نژاد
خیره: بیهوده ، عبث
خاصّه: مخصوصاً
داد: عدل ، انصاف
سبقت ننماید: پیش دستی ننماید
متقدم: پیشین ، قبلی
محاوره:صحبت ، گفت و گو
خوض ننماید: کنجکاوی نکند
استراق سمع: دزدیده گوش دادن
قابوس
نامه
میر عنصرالمعالی کیکاوس بن اسکندر بن قابوس بن وشمگیر بن زیار ( تولد ۴۱۲ هـ ق )
از شاهزادگان دانشمند و امرای دانش دوست خاندان زیاری بود که پس از درگذشت پدر مجال آن را یافت تا چند صباحی برتخت حکومت نشیند .
با تمام این اوصاف، بایسته و شایسته است یاد شود اشتهار فراوان امیر عنصر المعالی در تاریخ ایران نه به سبب حکومتش بوده است و نه به جهت روح مسالمت آمیز و دوری گزیدن هایش از نبرد و پیکار و خون ریزی. بلکه عمده دلیل شهرت او نگارش کتاب مشهور قابوس نامه، است که آن را در سال ۴۷۵ هجری قمری و به هنگامی که ۶۳ سال از عمرش می گذشت به عنوان پندنامه ای برای تربیت و تعلیم پسر خود، گیلان شاه، نگاشت و در آن کلیه تجارب زندگی خود را در باب اصول اخلاقی بیان کرد
آدمي
بايد كه بسيار نگويد و سخن ديگري به سخن خود قطع نكند و هر كه حكايتي يا روايتي كند و او بر آن واقف باشد ، وقوف خود بر آن اظهار نكند ، تا آن كس آن سخن به اتمام رساند و چيزي را كه از غير او پرسند ، جواب نگويد
.
معني
:آدم
نبايد بسيار حرف بزند و نبايد حرف ديگري را با حرف خود ، قطع كند. اگر كسي حكايتي يا روايتي را بيان ميكند و او بر آن موضوع آگاهي دارد ، آگاهي خود را آشكار نكند تا آن شخص ، حرفش را به پايان برساند و چيزي را كه از ديگران ميپرسند ، پاسخ ندهد
.
اگر
سؤال از جماعتي كنند كه او داخل آن جماعت بود ، بر ايشان سبقت ننمايد و اگر كسي به جواب مشغول شود او بر بهتر جوابي از آن قادر بود ، صبر كند تا آن سخن ، تمام شود ، پس جواب خود بگويد بر وجهي كه در متقدّم طعن نكند.
معني : اگر
از گروهي ، پرسشي شود كه او هم در ميان آنهاست ، در جواب دادن بر ديگران ، پيشي نگيرد و اگر كسي مشغول جواب دادن باشد و او قادر است كه بهتر جواب دهد بايد صبر كند تا حرف و جواب آن شخص تمام شود ، سپس جواب خود را به گونه اي بگويد كه شخص قبلي ، مورد تحقير و نكوهش قرار نگيرد
.
در محاوراتي كه به حضور او ميان دو كس رود ، خوض ننمايد و اگر از او پوشيده دارند ، استراق سمع نكنند و تا او را با خود در آن مشاركت ندهند ، مداخلت نكند.
معني :به
گفت و گو هايي كه در حضور او بين دو نفر انجام ميگيرد ، دقّت و فكر نكند و اگر آنها ، سخنشان را از او مخفي ميكنند ، دزديده گوش نكند و تا وقتي كه او را در گفت و گوي خود ، شركت ندادند ، دخالت نكند.
خواجه نصیر توسی
ابو جعفر محمد بن محمد بن حسن توسی مشهور به خواجه نصیرالدین (۶۵۳ -۵۷۹) شاعر،فیلسوف، متکلم، فقیه، دانشمند، اندیشمند، ریاضیدان و منجم ایرانی سده هفتم است. کنیهاش «ابوجعفر» و به القابی چون «نصرالدین»، «محقق طوسی»، «استاد البشر» و «خواجه» شهرت دارد
.
اخلاق ناصري : كتابي است نوشتهي نصيرالدّين توسي به فارسي كه در نهايت زيبايي ، سخنان افلاطون و ارسطو را در حكمت عملي بررسي كرده و نظريات پيشينيان را شرح داده است.
خودارزیابی
انسان هنگام
سخن گفتن با دیگران به چه نکاتی باید توجه کرد؟
حرف كسي را قطع نكند ، در گفت و گوي ديگران دخالت و دقّت نكند و به حرف ديگران دزديده گوش نكند.