پاورپوینت درس هفتم فارسی پایه نهم پرتو امید (pptx) 18 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 18 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
پاورپوینت درس
هفتم فارسی
پایه
نهم
پرتو
امید
درس در یک نگاه:
ديوان حافظ، نامة زندگي و زندگي نامة ماست. حافظ به ما خوب زيستن
و شاد
زيستن مي آموزد. حافظ
حکیمي
متفكّر و تفكّر برانگيز است. فرزانه اي
است با انديشه هاي
عميق عرفاني و
احساس ها
و عواطف ژرف
انساني. در
نگاه و نگرش حافظ، چند مشخّصة برجسته ديده
مي شود: انتقادي
بودن؛ حافظ از همة تباهي هايي كه در روزگار او پديدار شده بود،
جسورانه انتقاد
مي کند. طنز
ظريف و كارساز؛ براي آنكه انتقادش به طعن و لعن و هجو،
شباهت نيابد
، انتقادها را با طنز مي آميزد و آن را دلپذير
می کند
.
مهم ترين آموزش غيرمستقيم حافظ اين است كه به ما شيوة درست
نگاه كردن
به زندگي را مي آموزد؛ نه اينكه به ما چند رهنمود و پند تحويل دهد.
یوسف گم گشته بازآید به کنعان غم مخور
کلبه
احزان شود روزی گلستان غم
مخور
معنی
بیت :
نگران نباش ، زیرا یوسفِ گم شده دوباره به سرزمین و وطن خود برمی گردد و خانه ی غم و اندوه ، روزی به شادی تبدیل می شود..
آرایه ی تلمیح (
داستان حضرت یوسف)(کلبه ی احزان و گلستان)
آرایه ی تضاد
(یوسف وکنعان
)
ای دل غم دیده حالت به شود دل بد مکن
وین
سر شوریده بازآید دل به سامان غم مخور
معنی بیت:
ای دل درد کشیده من، مأیوس مباش که حالت بهتر خواهد شد و آشفتگی های
فکری تو آرام و قرار خواهند یافت.
آرایه ی تضاد
در «شوریده و سامان»
آرایه ی مراعات نظیر
(دل وسر
)
دور گردون گر دو روزی بر مراد ما نرفت
دایماً
یکسان نباشد حال دوران غم
مخور
معنی بیت :
اگر چرخش روزگار حتّی دو روز مطابق میل ما نبود؛ نباید غم خورد. زیرا گذرِ زمان همیشه بر یک حالت باقی نخواهد ماند
.
مصرع دوم آرایه
ضرب المثل
دارد.
واج
آرایی
در «د» و «ر»
جناس
(گر
– بر)
بیت نشان دهنده ناخرسندی کامل حافظ از گذر ایّام است .
هان، مشو نومید چون واقف نهای از سرّ غیب
باشد اندر پرده ،
بازیهای پنهان غم
مخور
معنی :
هان ای دل، نا امید مباش و غم مخور، زیرا از رموز و اسرارِ عالمِ نهان، آگاه نیستی؛ بازیهای پنهان زیادی در پشت پرده انجام میشود.
هان:
آگاه
باش
(شبه
جمله است).
اندر:
حرف اضافه(در).
مراعات
نظیر
(سرّ-پرده-بازی)
ای
دل ،
ار
سیل فنا
بنیاد
هستی
برکند
چون
تو را نوح است کشتیبان ز توفان غم
مخور
معنی
بیت:
ای دل من، اگر سیل نابودی پایه های وجود را با خود ببرد؛ تا زمانی که نوح کشتیبان توست، غم به خود راه نده
.
سیل
فنا:
اضافه تشبیهی
نوح
و کشتی وتوفان:
مراعات نظیر
می سازند
.
تلمیح
به داستان حضرت نوح نیز
دارد .
تضاد
بین (فنا وهستی) وجود دارد
.
بنیاد
هستی برکند
(کنایه از نابودی)
واج آرایی
(ن-ت)
در بیابان گر به شوق کعبه خواهی زد
قدم
سرزنشها
گر کند
خار مغیلان
غم
مخور
معنی :
اگر به اشتیاق طواف خانه خدا در بیابان قدم خوا هی زد، از صدمه و
آسیب درختچه
خاردار بیابان، اندوهگین مباش.
اگر ما نیز در زندگی بر اساس علایق خود قدم در مسیری گذاشتیم؛ نباید
از سختی
ها و درشتی های راه، ناراحت و اندوهگین یا نومید شویم.
کعبه
و بیابان و خار مغیلان:
مراعات
نظیر
خواهی
زد قدم:
قدم خواهی زد
.
( فعل مستقبل )
مغیلان
:
درختچه
ی خاردار که در بیابان
ها می روید. «
سرزنش» برای خار
مغیلان
(
تشخیص
)
جناس
(در
، گر
)
گر چه منزل بس خطرناک است و مقصد بس بعید
هیچ
راهی نیست کان را نیست پایان غم
مخور
معنی
بیت:
اگرچه استراحتگاه های بین راه بسیار خطرناک هستند و مقصد نیز بسیار دور است؛ لیکن همه ی راه ها و جاده ها سرانجام به انتها و مقصد می رسند.
کان
:
مخفّ،«که آن»
واج آرایی
مراعات نظیر
(راه-بعید-پایان
)
حافظا در کنج فقر و خلوت شب های تار تا بود وردت دعا و درس قرآن غم مخور
معنی بیت:
ای حافظ در تنهایی شب های تاریک و گوشه تهید ستی، تا زمانی که زمزمه ی تو دعا و قرآن باشد، غمی نداشته باش.
حافظ: تخلّص
خواجه شمس الّدین محمّد شیرازی است.
در این بیت
منادا
هست و
شبه جمله
.
تار:
تاریک
فقر:
تنگدستی، تهیدستی
تخلّص:
نام ویژه ای است که شاعران با آوردن آن در انتهای شعر خود از تنگنای شعر رهایی می یابد. می بندند.
به بیتی هم که شاعر در آن «
تخلّص»
خود را می آورد، «
بیت تخلّص»
می گویند.
مراعات نظیر
(خلوت ، ورد ، دعا و قرآن)
جناس
(در، درس) ، (تا-تار)
کلمات هم معنی
گم گشته: گم شده
بازآید
: باز می گردد، برمی گردد.
کنعان: فلسطین امروزی اَحزان: جمع حُزن:غم ها
گلستان: گلزار، باغ
گل
دل بد کردن: بد دل شدن، نا امید
شدن
دور گردون: گردش روزگار
مراد
: میل، خواست
واقف: خبر دار، مطلع.
فنا: نابودی، نیستی.
بنیاد: اساس، پایه
سرزنش: ملامت، طعنه.
کعبه: خانه ی خدا در مکّه
.
بس: بسیار، خیلی زیاد
منزل: محلّ اتراق کاروان، جای فرود آمدن
بعید: دور.
نه ای: نیستی
سر: رمز، راز.
غیب: عالم ملکوت، عالم بالا
حافظ شیرازی
شمسالدّين محمّد ملقّب به خواجه حافظ شيرازي و مشهور به لسانالغيب از مشهورترين شعراي تاريخ ايران است که در در قرن هشتم می زیست . در خصوص دوران زندگي حافظ بهويژه زمان تولّد او اطّلاعات دقيقي در دست نيست،
.
وي از جمله ی شاعراني است كه در ايّام حيات خود شهرت يافت. حافظ علاوه بر اندوخته هاي علمي و ادبي خود قرآن را به چهارده روايت از حفظ داشت و با صداي خوش مي خواند. از اين رو تخلّص حافظ را براي خويش برگزيد. حافظ به سال 791 در سن 69 سالگی در شیراز درگذشت. جسد او را در باغ مصلّی، در کنار نهر رکن آباد شیراز به خاک سپردند، محلّی که امروزه به نام« حافظیّه» خوانده می شود.
خودارزیابی
چه چیزی پذیرش سختی ها را برای حافظ آسان کرده است؟
این که اوضاع عوض می شود و احوال روزگار دائما یکسان نیست.