پاورپوینت درس یازدهم علوم و فنون ادبی 1 قافیه (pptx) 24 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 24 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
درس
یازدهم
علوم
و فنون
ادبی (1)
قافیه
یکی دیگر از بایستههای شعر که بر بار موسیقایی و خوش آهنگی آن میافزاید، « قافیه » است. قافیه به زیبایی شعر میافزاید و گوش را نوازش میدهد.
یا رب، سببی ساز که یارم به سلامت
باز آید و برهاندم از بند ملامت
تعاریف
ردیف
قافیه
حروف قافیه
کلمه یا کلماتی است که بعد از واژۀ قافیه، عینا (از نظر لفظ و معنی) تکرار میشود.
واژههایی است که حرف یا حروف آخر آنها مشترک باشد.
حرف یا حروف مشترکی است که در آخر واژههای قافیه میآید.
مثال
به جهان خرّم از آنم که جهان خرّم ازوست
عاشقم بر همه عالم که همه عالما زوست
سعدی «ازوست» ردیف است و «خرّم» و «عالم» واژههای قافیه و « َ م» حروف قافیه.
چنین داد پاسخ فریدون که
تخت
نماند به کس جاودانه نه بخت
«تخت » و «
بخت»
واژههای قافیه و
َ -خت»
حروف قافیه.
حدّاقل حروف لازم برای قافیه، تابع دو قاعده است
به آخر واژههای قافیه ممکن است یک یا چند حرف الحاق شود. حرف یا حروف الحاقی نیز جزء حروف مشترک قافیه اند و رعایت آنها لازم است؛
ای پادشه خوبان داد از غم تنهایی
دل بی تو به جان آمد وقت است که باز آیی
ا + یی حرف قافیه است: ا حرف اصلی (طبق قاعدۀ 1) و یی حروف الحاقی.
نکته
حروف الحاقی عبارت است از
شناسهها، ضمایر متّصل، پسوندها، مخفّف صیغههای زمان حالِ بودن (َ م، ی، یم، ید، َ ند ) و «ی » آخر بعضی از واژههای مختوم به ا و و مثلاً در واژههای «خدای»، «جای» ،«موی» ،«بوی».
برای مشخّص کردن قافیۀ هر شعر، ابتدا ردیف را مشخّص میکنیم و بعد حروفِ الحاقی و سپس حروف اصلی را، قدما آخرین حرف اصلی کلمه را «رویّ » مینامیدند.
تذکّر
بعضي از شاعران براي غني تر کردن موسيقي شعر، گاه در درون مصراعها نيز قافيه (قافیۀ درونی) میآورند:
مرده بدُم زنده شدم، گریه بدم خنده شدم
دولت عشق آمد و من دولت پاینده شدم
گاهی هم شعر دارای دو قافیۀ پایانی (ذوقافیتین) است که قافیۀ اصلی در واژههای آخر مصرعهاست:
طُرفه میدارند یاران صبر من بر داغ و درد
داغ و دردی کز تو باشد خوشتر است از باغ و وَرد
توجّه